uznać dziecko
  • syn Afroamerykanina i Japonki
    21.05.2004
    21.05.2004
    Rozumiem, że termin Afroamerykanin, w tej właśnie pisowni, został już uznany za obowiązujący. Jak jednak postąpić w przypadku, gdy przynależność narodowościowo-kulturowa jest bardziej złożona, np. w odniesieniu do dziecka, którego ojciec jest Afroamerykaninem, matka zaś Japonką? Jeżeli możliwe jest oddanie tej sytuacji jednym słowem, to jak ono powinno wyglądać? Czy może raczej należy spróbować oddać tę sytuację w sposób opisowy?
    Z poważaniem,
    Grzegorz Gortat
  • świadczyć

    4.07.2023
    4.07.2023

    Dzień dobry,

    chciałabym zapytać o słowo świadczyć w znaczeniu „świadczyć usługi”, „przekazywać pieniądze”. Jestem ciekawa, w jaki sposób znaczenie tego słowa rozwinęło się w tym kierunku, jeśli za podstawowe znaczenie uznamy „być świadkiem”, „być oznaką czegoś”.

    Pozdrawiam

  • wchodzić, wjeżdżać, schodzić, zjeżdżać
    22.03.2017
    22.03.2017
    Szanowni Państwo,
    mam pewną uwagę odnośnie do porady nt. pleonazmów. Otóż autorka pisze:

    Nie wszystkie jednak konstrukcje redundantne są błędne – nie uznalibyśmy na przykład za niepoprawne zdań: Zszedł schodami na dół czy Wjechał windą na górę (a przecież nie można zjechać schodami do góry czy zejść windą na dół – schodzi się zawsze schodami, na dół, a wjeżdża się tylko windą, i tylko do góry.


    Zgadzając się co do meritum – wymienione konstrukcje są prawidłowe – pozwolę sobie zakwestionować ich pleonastyczny charakter. Przynajmniej w niektórych kontekstach.
    • Schodami jak najbardziej można zjechać. Czasem nie trzeba nawet dodawać, że chodzi o schody ruchome (którymi skądinąd można także zejść, jeśli chwilowo nie działają).
    • Można zbiegać po schodach i jest to zdecydowanie coś innego niż schodzić.
    • Schodzić i wchodzić można po trapie, po drabinie, po zboczu itp. Miewa to znaczenia dla odmalowania sytuacji przed oczyma wyobraźni odbiorcy. Np. dziecko wbiegło na szczyt pagórka po zboczu, a jego opiekun spokojnie wszedł po prowadzących tam schodach.
    • Określenie na dół oznacza w tym przypadku najniższe piętro (poziom), a zatem sprecyzowanie, że schodzi się na dół wyklucza pewne możliwości, np. zejście z 3. piętra na 2. lub na półpiętro.
    Z serdecznymi pozdrowieniami
    A.
  • witkacyzmy
    9.04.2008
    9.04.2008
    Szanowni Eksperci!
    Czy jatros i jatromantis to wyrazy-cytaty, czy częściowo spolszczone? Co mogą oznaczać, od jakich wyrazów podstawowych i z jakiego języka pochodzić, które znajdują się w manifeście Witkacego „Z Papierka Lakmusowego’’: neo-pseudkretynizm, neo-kabotynizm, solipsoderyzm, neo-humbugizm, mistyficyzm, fiktobydlęcyzm, i czy błaźnizm, papugizm, małpizm, filutyzm, gitaryzm, piurglabizm są hybrydami? Czy można je uznać za hybrydy złożone z obcej podstawy słowotwórczej i gr. sufiksu -izm, oznaczającego potocznie doktrynę, teorię, kierunek artystyczny np. papugizm: tur. papahan + sufiks -izm (gr. -isma, ismos)?
    Monika Czarnota
  • wtóry
    23.02.2005
    23.02.2005
    Dzień dobry!
    W Wojewódzkim Konkursie Języka Polskiego dla Młodzieży Gimnazjalnej (część I etapu rejonowego) dzieci miały do słowa wtóry dopisać trzy wyrazy pokrewne. Polecenie sprawiło kłopot uczniom i ich nauczycielom. Czy wtórować, zawtórować, wtór (?) zaliczyć można do rodziny słowa wtóry? Przyznam, że byłabym skłonna tak uczynić. A wtórność? Zastanawiający jest fakt, dlaczego tak wymyślny (przestarzały) wyraz podano. A może przesadzam?
    Z poważaniem
    Hanna
  • wulgaryzmy na lekcji języka polskiego
    30.11.2012
    30.11.2012
    Szanowni Państwo!
    Coraz bardziej przeraża mnie wulgaryzacja języka, zwłaszcza młodzieży. Nawet nauczyciele propagują wulgaryzmy podczas lekcji: pewna polonistka bez skrupułów używa przymiotnika, którego tu nie przywołam, a który stał się popularnym synonimem słów świetny, niezwykły, fajny; inna nauczycielka tłumaczy dzieciom zasady ortografii na przykładzie wulgaryzmów. Jak można walczyć z tym zjawiskiem? Czy w ogóle uważają je Państwo za niebezpieczne dla polszczyzny?
    Z poważaniem
    Licealista
  • wystawa
    6.12.2009
    6.12.2009
    Dobry wieczór,
    czy poprawny jest zwrot wystawa odbędzie się? Pan od języka polskiego, sprawdzając dziecku w I klasie „ZAPROSZENIE” gimnazjum, uznał go za błąd składniowy.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Włodzimierz Bartczak
  • Wziąć przerywany oddech

    17.11.2020
    20.03.2018

    Szanowni Państwo,

    czy zwrot wziąć przerywany / drżący oddech jest poprawny? Pojawia się on często w tekstach tłumaczonych z języka angielskiego. Jeśli nie, to jak wyrazić to, że ktoś bierze oddech i jest on poszarpany, przerywany, bo dana osoba jest zdenerwowana np. płaczące dziecko.


    Dziękuję za pomoc,

    G. Rejs

  • zaje***ście
    14.11.2005
    14.11.2005
    Witam!
    Znajomy kupił gazetę z dołączoną bajką dla dzieci o tytule Pinokio. W bajce tej stary stolarz zmajstrował drewnianego chłopczyka i rzekł do niego: „Będziesz się nazywał Pinokio”. Na to Pinokio: „Zajebiście!!!”. Wyrazu zajebiście w żadnym z moich słowników nie znalazłem. Czy należy się spodziewać, że w niedługim czasie znajdzie się ono w korpusie języka polskiego?
    Co nie daj Boże! :-)
    Pozdrawiam,
    Witold
  • zakluczyć
    4.09.2002
    4.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Od dłuższego czasu prowadzę spór z moimi sąsiadami w bloku, którzy uznali za stosowne obwiesić każdą możliwą przestrzeń najróżniejszymi komunikatami („Uwaga. Tu grasują złodzieje”, „Proszę zamykać drzwi”, „Prosze o ciche zamykanie drzwi” itp.). Jeden z tych komunikatów głosi: „Prosze zakluczać drzwi!”. Błagam, pomóżcie, czy ten potworek językowy jest prawidłowy?

    Z poważaniem,
    Mikołaj Kirschke
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego